Gazon verticuteren
Verticuteren is een bekende werkgang binnen het onderhoud van het gazon. Maaien is een logisch onderdeel van gazononderhoud en met verticuteren voegen we iets extra’s toe. Voor de meeste tuinliefhebbers hoort verticuteren er gewoon bij. Maar als je het vergelijkt met het onderhoud op golfterreinen en voetbalvelden, dan is het aandeel gazons dat geverticuteerd wordt, toch nog laag.
Wat is verticuteren
Als het gaat over verticuteren van het gazon in de particuliere tuin praten we vaak alleen maar over het verwijderen van dood organisch materiaal (vilt), bestaande uit grasresten, afgestorven wortels en bladafval van bomen en struiken. Maar met verticuteren doe je meer:
- Verbetert de uitwisseling tussen bodem en lucht – uitwisseling van zuurstof, koolstof en stikstof tussen bodem en lucht is essentieel
- Stimuleren van het bodemleven door de verbetering in uitwisseling tussen bodem en lucht
- De waterdoorlatendheid van de toplaag verbetert door het verwijderen van het dood organisch materiaal
- Het wegsnijden van onkruiden en ongewenste grassen, zodat ze zich moeilijker kunnen opbouwen in het gazon
- Nieuwe vitaliteit voor de grasmat, want bij goed verticuteren worden ook de wortels van de goede grassen doorgesneden en op die manier gestimuleerd om te herstellen en vernieuwen voor een stevige, jonge grasmat
Frequentie van verticuteren
Verticuteren wordt op gazons vaak 1x per jaar toegepast, soms zelfs 1x in de 2 of 3 jaar. Bij golfterreinen en voetbalvelden wordt deze werkgang vaker gebruikt, omdat bekend is wat de voordelen van verticuteren zijn. Niet alleen helpt verticuteren om de goede grassen in de mat op peil te houden en zich te verjongen, maar het draagt ook bij aan het verwijderen van ongewenste grassen en onkruiden. Er zijn dus veel meer redenen te noemen waarom verticuteren goed is voor de grasmat. Ik zou dus willen stellen: minimaal 1x verticuteren per jaar, maar meerdere keren is nog beter. Wanneer je kiest voor meerdere keren verticuteren in één jaar, dan doe je dat niet altijd intensief, zodat de grasmat sneller herstelt.
Verticuteermachines
Wanneer je gaat verticuteren, zijn er genoeg typen machines om uit te kiezen. Van de hand verticuteerhark, aangedreven verticuteerders tot getrokken verticuteermachines met opvang voor grotere oppervlakten. Bij de kleinere typen verticuteermachines spreken we over verticuteren met een veren-, messen- of klepelronsel. Grotere (getrokken) verticuteermachines hebben vaak messen, klepels of een combinatie daarvan. Bij een aangedreven verticuteerder is belangrijk dat je de diepte goed kunt afstellen. In principe is het zo dat hoe dieper je verticuteert, hoe intensiever je verticuteert en hoe meer je uit het gazon trekt.
Afbeelding: er zijn verschillende typen machines voor verticuteren – bij verticuteren van het gazon wordt vaak gekozen voor een kleinere machine (rechts).
Moment van verticuteren
Bij het kiezen van het juiste moment om te verticuteren is het van belang dat de grasmat nog kan herstellen. Bij verticuteren in het voorjaar is dit geen probleem. Daglengte en temperatuur nemen dan toe, dus ook de grasgroei en het herstel zullen toenemen. In het najaar is het precies andersom. Daglengte en temperatuur nemen af. Verticuteer daarom niet te laat in het najaar, want dan heb je kans dat de grasmat niet voldoende kan herstellen. Kies dus eerder voor verticuteren begin september dan in oktober.
Als de weeromstandigheden het toelaten, kun je ook verticuteren in de zomermaanden. Alleen het gazon grof aanpakken ligt op dat moment in het jaar niet echt voor de hand. In de zomermaanden wil je geen drie weken wachten totdat je gazon is hersteld. Maar wanneer je ervoor kiest om niet zo intensief te verticuteren, dan kan het gras in een week weer op orde zijn. Verstandig is wel om het verticuteren op te volgen met een bemestingsgift. Dit zorgt voor een extra groeispurt en snel herstel.
Tip bij gazons met viltlaag
Hoe hoger het aandeel roodzwenkgrassen en veldbeemd in de grasmat, des te meer kans is er op viltvorming in de toplaag. Vaak zie je bij gazons met deze eigenschappen dat er hoger gemaaid wordt, want onderin de grasmat zit allemaal dood materiaal. Zie je jouw gazon veel van deze grassoorten? Zorg dan dat je vaak genoeg verticuteert, zodat de opbouw van dood organisch materiaal minimaal is. Mijn tip: strooi stimulatoren of meststoffen die de afbraak van het dode organische materiaal bevorderen.
Bovenstaande adviezen over verticuteren zijn gebaseerd op een grasmat met een goede conditie. Niet teveel onkruiden, niet te veel ongewenste grassen en niet te veel mos. Als dit niet het geval is, ontstaan bij het verticuteren veel open plekken in de mat of staat de grasmat om te beginnen al helemaal open. Dan zit er niets anders op dan het gazon doorzaaien.
