Gazon en voeding

Geschreven door

Jan Krijnen

De meeste tuinliefhebbers zien hun gazon als een mooi groen tapijt. Mooi van kleur, mooi van dichtheid en mooi van grassamenstelling zonder onkruid en plekken met ongewenste grassen. Dit kunnen we alleen bereiken door het gazon te cultiveren.

Daarmee wil ik zeggen “met zorg onderhouden en sturen”. Omdat we een bepaald “beeld” nastreven is dit cultiveren noodzakelijk. Het geven van voeding is een van de belangrijkste onderdelen om te kunnen sturen in de grasgroei om het beeld te bereiken. Als we spreken over voeden van een gazon noemen we dit bemesten, meststoffen strooien, bemestingsgift of bemestingsplan. Ik ga nu niet in op alle details die samenhangen met bemesting, maar een paar basisonderdelen m.b.t. bemesten wil ik als eerste belichten.

De 3 basisonderdelen m.b.t. het voeden van een gazon voor de hovenier zijn:

• Oppervlakte-eenheid

Vaak zien we dat meststofgiften worden uitgedrukt in kilogrammen per hectare (adviesgiften).

1 hectare (ha.) = 10.000 vierkante meter (100 mtr. x 100 mtr.).

1 ha = 100 are.

1 are = 100 vierkante meter (10 mtr. x 10 mtr.).

1 vierkante meter = 1 mtr. x 1 mtr.

Als hovenier denk je niet in hectares, maar in vierkante meters of in are (100 vierkante meter). Als er wordt geadviseerd 100 kg. per ha. te strooien is dit 1 kg. per 100 vierkante meter (are). Bij advies van 200 kg per ha.is dit 2 kg per 100 vierkante meter, enzovoorts. Het is belangrijk inzicht te hebben hoeveel volume is die 1 of 2 kg van de meststof en hoe kan ik dit verdelen op die 100 vierkante meter. We zien regelmatig dat er niet juist wordt gestrooid per oppervlakte-eenheid. Iets om over na te denken!

• Samengestelde meststof

Als we een voedingsgift geven doen we dat meestal met een samengestelde meststof uitgedrukt in NPK. Een meststof van bijvoorbeeld 20-5-12 wil zeggen: 20% van de meststof bevat opneembare stikstof (N), 5 % van de meststof bevat opneembare fosfaat (P) en 12% van de meststof bevat opneembare kalium(K).

De waarden van NPK zeggen dus iets over de samenstelling van de meststof. Stikstof, fosfaat en kalium zou je kunnen zien als de meest essentiële mineralen. Naast NPK kunnen er ook andere waarden genoemd worden zoals zwavel ( SO4), magnesium ( Mg), ijzer (Fe).

De waarden kun je gebruiken als rekenwaarden. Strooien we 100 kg van een 20-5-12 meststof per hectare (1 kg per are) wil dat zeggen:

20 kg opneembare stikstof per ha.

5 kg opneembare fosfaat per ha.

12 kg opneembare kalium per ha.

Afhankelijk van de gewas behoefte/advies kunnen we bepalen hoeveel en met welke samenstelling van meststof we strooien.

• Samengestelde meststof advies per oppervlakte-eenheid

Los van een analyse van de bodem kunnen we uitgaan van advieswaarden die passen bij het cultiveren van gazons. Het is een richtlijn waar je in de meeste gevallen mee uit de voeten kan. Heb je een gazon op rijkere gronden dan kan het wat minder, en op een arme grond wat meer.

Een goede basis is 120 kg opneembare stikstof, 40 kg opneembare fosfaat en 80 kg opneembare kalium per hectare per jaar. Dit zijn geen exacte advieswaarden, ze kunnen 20 tot 30 procent afwijken naar boven en naar beneden. Wat wil dit nu zeggen bij het gebruik van de voorbeeld meststof 20-5-12:

De reken waarden zijn per 100 kg per ha. strooien.

20 kg opneembare stikstof per ha.

5 kg opneembare fosfaat per ha.

12 kg opneembare kalium per ha.

Stikstof is meestal de leidraad omdat dit mineraal is wat de grasplant het meest nodig heeft, dus om 120 kg stikstof te bereiken moeten we 6 keer zoveel strooien, 600 kg per ha.

-20 kg opneembare stikstof     x 6 > 120 opneembare stikstof per ha.

-5 kg opneembare fosfaat          x 6 > 30 kg opneembare fosfaat per ha.

-12 kg opneembare kalium          x 6 > 72 kg opneembare kalium per ha.

De afwijking van de fosfaat en kalium valt binnen acceptabele grenzen.

600 kg per hectare = 6 kg per are (100 vierkante meter) voor een heel grasseizoen (jaar).

Afhankelijk van de gewenste groeicurve kan dit in 6 strooibeurten van 1 kg per are of 3 strooibeurten van 2 kg per are.

Op deze manier wil ik duidelijk maken hoe je een bemestingsplan kunt samenstellen. Er zij veel verschillende soorten meststoffen, maar belangrijk voor een gazon is om een specifieke gazonmeststof te gebruiken. Gazonmeststoffen zijn vaak breder samengesteld dan land- of tuinbouwmeststoffen. Ze bevatten dus meerdere mineralen naast de NPK en vaak is de verhouding van de mineralen toegespitst op grasgroei.

Soorten meststoffen:

• Mineralen meststoffen.
• Mineralen meststoffen langzaam vrijkomend.
• Mineralen meststoffen gecontroleerd vrijkomend.
• Blends van verschillende mineralen meststoffen.
• Organisch mineralen meststoffen.
• Organische meststoffen.
• Organische mest.
• Vloeibare meststoffen.
• Vloeibare bladmeststoffen.
• Bodemstimulators/activators die mineralen bevatten of kunnen vrijgeven.

In elke groep kun je wel producten vinden die geschikt zijn voor het voeden van een gazon.